De CEA heeft in het verslagjaar 2021 haar missie, visie en strategische doelen geactualiseerd en vertaald in het Meerjarentoezichtplan 2022 - 2025. Duurzaamheid krijgt hierin een duidelijke plek, vanwege de rechtstreekse relatie met de naderende inwerkingtreding van de CSRD, die grote en beursgenoteerde ondernemingen verplichtingen oplegt met betrekking tot duurzaamheidsverslaggeving. Controlerend accountants zullen in de toekomst assurance moeten verstrekken over de duurzaamheidsinformatie die deze ondernemingen verschaffen. Concreet
betekent dit dat álle accountants die afstuderen na inwerkingtreding van de CSRD moeten voldoen aan de aanvullende eisen die er op het gebied van duurzaamheid worden gesteld. Het effect van de nieuwe duurzaamheidsrichtlijn zal zich in de praktijk namelijk niet beperken tot grote en beursgenoteerde bedrijven; er treden keteneffecten op. Daardoor wordt het ook voor mkb-bedrijven belangrijker om helder te communiceren over hun duurzaamheidsprestaties. Accountants kunnen en zullen ook dáár hun rol pakken.
Voorstel aanpassing eindtermen
CEA heeft op deze ontwikkeling – meer aandacht voor duurzaamheid en duurzaamheidsverslaggeving – geanticipeerd. Op advies van de redactieraad zijn aanpassingen van de eindtermen, zowel voor de oriëntatie Assurance als voor de oriëntatie Accountancy-MKB, gepubliceerd. De voorgestelde aanpassingen zijn vooraf besproken met de vertegenwoordigende organen van de theoretische opleidingen (ACS, VAAC en PWA) en de praktijkopleidingen (RPO). Met het oog op de aanvullende eisen vanuit de CSRD is nadere aanscherping en aanvulling van de huidige eindtermen nodig, ook al voorzien deze op dit moment in de nodige kennis en ervaring met assurance over niet-financiële informatie. In een afzonderlijke toelichting (considerans) op de eindtermen is daarom beschreven wat deze op het gebied van duurzaamheid vragen van toekomstige accountants en de accountantsopleidingen.
Verdere integratie
In het verslagjaar 2021 bleef de aandacht voor verdere integratie tussen het theorie- en praktijkdeel van de accountantsopleiding onverminderd hoog. De uitkomsten van het inhoudelijke onderzoek ‘Strategie, Leiderschap en Organisatie in relatie tot de rol van de MKB-accountant als ‘trusted advisor’ uit september 2021 dragen daar ook aan bij. De belangrijkste conclusie uit dit onderzoek is dat juist die integratie van theorie en praktijk studenten het beste voorbereidt op de rol van trusted advisor, vanwege de snelle leercurve die ze zo doormaken. Ook is de studeerbaarheid van de accountantsopleiding van groot belang om jong accountancytalent aan te trekken en te behouden.
Helaas laten de meest recente instroomcijfers zien dat het marktaandeel van de opleiding Accountancy in het hbo afneemt ten gunste van de opleiding Finance & Control (voorheen Bedrijfseconomie). In combinatie met de huidige krapte op de arbeidsmarkt en studenten die hun balans werk-privé graag gezond willen invullen, is die blijvende aandacht voor studeerbaarheid – en verdere integratie – dus gerechtvaardigd.
Overige bevindingen
Voor CEA was 2021 een druk jaar, ook door ondercapaciteit op het bureau. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat de CEA als zelfstandige bestuursorganisatie (zbo) verplicht onderdeel uitmaakt van het Rijksbredeprogramma ‘Open op Orde’. Dit brengt extra taken voor de commissie met zich mee op het gebied van archiveren en toegankelijkheid van informatie, en dat in combinatie met de implementatie van meerdere nieuwe wetten, waaronder de Wet open overheid (1 mei 2022), de Wet digitale overheid (1 juli 2022) en de nieuwe Archiefwet (1 januari 2023). Omdat de formatie van het bureau niet langer toereikend is om alle werkzaamheden van CEA te kunnen ondersteunen, is besloten tot structurele uitbreiding hiervan met 0,8 fte.
Tevreden
In het jaarverslag 2021 passeren uiteraard nog veel meer zaken de revue, zoals de impact van de pandemie op studenten, het onderwijs en de toetsingen. CEA concludeert dat hierdoor geen grootschalige negatieve effecten zijn ontstaan, maar dat studenten wel minder gemotiveerd waren vanwege meer online onderwijs. Volgens de commissie hebben de onderwijsinstellingen hun organisatorische en praktische uitdagingen op dit gebied goed opgepakt. Ook is CEA tevreden met
het positieve effect van haar eigen communicatie in 2021 over de toezichtactiviteiten en -resultaten. De reeks lustrumbijdragen, waarin 15 professionals uit het onderwijs- en werkveld hun toekomst van de accountantsopleiding schetsten, hebben daarnaast tot constructieve discussies hierover geleid en tot verbeterde zichtbaarheid van CEA op LinkedIn.
Download hier het jaarverslag 2021 van CEA.
De CEA stelt de eindtermen vast voor de accountantsopleidingen, zowel voor het theoretische als het praktijkdeel van de opleiding en ziet er op toe dat deze in de opleidingen gerealiseerd worden. Periodieke herziening van deze eindtermen is essentieel om vanuit de opleidingen goed te kunnen blijven aansluiten op de beroepspraktijk en de ontwikkelingen bij klanten. Op dit moment bestaat CEA uit: (voorzitter) drs. H.W. te Beest, mw. (vice-voorzitter) drs. E. van Caspel RA, prof. dr. A.J. Brouwer RA, M. van Giessen AA, H.D Rijkse AA, prof. dr. E.H.J. Vaassen RA en mw. E.M. van der Velden AA.